Махмуд Цейлон шәйі
Шәй қазіргі уақытта ең көп таралған сусындардың бірі болып табылады. Басқа елдерден айырмашылығы, Қазақстанда шәйдың ерекше орны бар.
Егер біздің елде шай туралы айтсақ, онда белгілі технолог М.Я. Китараның сөздерін келтірсе болады.
Табиғи ғылымдардың докторы Китара 19-ғасырдың ортасында «Қазақтар шайды, уақыт және жерді таңдамай, әр істің бас мен соңында ішеді» — деп жазды. Шыныңда да қазақ дастарханында ешқандай тамақ шайсыз аяқталмайды.
Бұған қоса, шәй ертеден жақсы сыйлықтардың бірі болып есептеледі. Және осындай сыйлықтың сапалы, жақсы дәм болғаны маңызды.
Бояғышсыз, дәмді және т.б. сапалы шәйды қалай таңдауға болады. Осы шарттарға келетін шәйлардың бірі – Махмуд Mahmood.
Махмуд шәйінің өсуі
Әлемде шайды негізгі импорт жасайтындар — Үндістан, Қытай және Шри-Ланка.
Махмуд шайы Шри-Ланкада жасалған. Бұл кішігірім ел жылына 305 миллион шай өнімдерін өндіреді. Ал ол әлемдік өндірістің 10% -ын құрайды.
Шәйдың сапасын, оригинал екенің және сапасына сай екенің қалай анықтауға болады
Махмуд шайының сыртында «Қылышпен арыстанның» символы.
Бұл Шри-Ланка үкіметінің, сатып алынған шәйдін Шри-Ланкада жасалып қорапталғанын, 100% жоғары сапалы цейлон шайы екенінің кепілі.
Шетелдік Махмуд шайын импорттаушылар мен шай өндірушілері «Қылышпен арыстанның» логотипін 100% Цейлон шәйі болса да қорап сыртына қоя алмайды.
Шәй иіс, ылғал тб тартқыш, өзіне сіңіріп алатын өнім. Сол себепті шәйдін жиналған соң бірден қорапталып оралғаны маңызды.
Шай өндірісі
Шай жапырақтарын жинау
Жасыл шай жапырақтарын теру процесі жинау деп аталады. Бұл жұмысты дәстүрлі түрде әйелдер жасайды. Жапырақтарды жинау әр 7-10 күн сайын жүргізіледі.
Қақтау
Жапырақтары зауытқа жүк машинасы арқылы жеткізіді. Кейін оларды, ауаның жапырақтар арасында еркін айналатындай етіп жоғарғы қабаттарға орналастрады. Жаңбырлы маусымда, қуатты электр желдеткіштерімен жылы ауа беру арқылы қақтайды. Кептіру-қақтау процесі 8-10 сағатты құрайды.
Орау
Кептірілген жапырақтарды бірінші қабатта орналасқан бұрағыш машиналарға ауыстырады. Олар жапырақтардың жасушалық құрылымына әсер етіп, шайға ерекше хош иіс беретін табиғи шырындар мен ферменттерді шығарады. Бұның нәтижесі бұралған жапырақтар алынады.
Ферментация
Келесі кезең «ферментация» немесе «тотығу» деп аталады. Шәй жапырақтары сөрелерде, салқын және ылғалды ортада үш сағат бойы оттегі сіңуіне байланысты мысты қоңыр түске ие болады
Кептіру
Шәйді ыстық ауа камерасынан баяу өтлізіп, ферментация сатысы аяқталады. Бұл процесс кептіру деп аталады. Енді жасыл жапырақтар көлемінің төрттен біріне дейін азайып, таныс қара түске айналады. Көк шай өндірісінде тотығу процесі жасалмайды, жаңадан жиналған жапырақтар кебу процесін бумен немесе арнайы контейнерді қыздыру арқылы өтеді.
Шай демдеу тәсілі
Шай біздің керемет ләззат алатын сусындардың бірі. Бұл көңіл-күйді және қан қысымын жақсартады.
- Әрдайым жоғары сапалы Цейлон шайын пайдаланыңыз және оны ауа өткізбейтін контейнерге сақтаңыз. Ешқашан шайды басқа өткір иісі бар өнімдер мен хош иісті заттармен бірге сақтамаңыз.
- Қайнату үшін жаңа қайнатылған суды қолданыңыз (мумкін болса минералды құрамы төмен табиғи су көздерінен). Ұзақ уақыт бойы қайнаған суды ешқашан пайдаланбаңыз. Судың қайнаған деңгейіне жетпеген кезде, шайға қолдану керек. Ұзақ қайнаған су оттегінің жетіспеушілігіне байланысты, шайдың дәмін бермейді.
- Шайнекті ыстық сумен алдын ала жылытыңыз.
- Бір адамға бір шай қасық шай жапырақтарын пайдаланыңыз.
- Оның хош иісі мен дәмә шығу үшін 3-тен 5 минутқа дейін тұрсын.
- Егер сіз шайды сүттпен ішсеңіз, алдымен сүтті құйыңыз.